Usvajanjem Zakona o centralnoj evidenciji stvarnih vlasnika („Sl. glasnik RS“, br. 19/2025, 51/2025 i 60/2025 – ispr – dalje „Zakon“) od strane Narodne skupštine Republike Srbije izvršene su promene u pogledu registracije stvarnih vlasnika pred Agencijom za privredne registre.
U nastavku teksta, osvrćemo se na usklađivanja koja je potrebno da se izvrše pred Agencijom za privredne registre shodno novom Zakonu. Usklađivanje će se vršiti do 30. novembra 2025. godine.
- Obaveza evidentiranja stvarnih vlasnika
Obavezu evidentiranja podataka o stvarnim vlasnicima imaju:
- sva privredna društva;
- društva u likvidaciji;
- zadruge;
- ogranci stranih privrednih društava;
- poslovna udruženja;
- udruženja i savezi udruženja;
- fondacije i zadužbine;
- ustanove;
- predstavništva stranih privrednih društava, udruženja, zadužbina i fondacija.
- Učitavanje dokumenata
Prema članu 8. Zakona potrebno je da se pri određivanju stvarnih vlasnika istovremeno vrši i učitavanje dokumenata na osnovu kojih je stvarni vlasnik određen (osnivački akt, izvod, ugovor i sl.). Shodno tome će svi već registrovani subjekti imati obavezu da prođu kroz sve kriterijume za određivanje stvarnog vlasnika, odrede stvarnog vlasnika i istovremeno učitaju dokumenta na osnovu kojih su odredili određeno lice kao stvarnog vlasnika.
- Stvarni vlasnik
Shodno članu 3. Zakona stvarnim vlasnikom se smatra:
- fizičko lice, koje posredno ili neposredno poseduje 25% ili više udela ili akcija u osnovnom kapitalu registrovanog subjekta, odnosno 25% ili više prava glasa, na osnovu kojih učestvuje u upravljanju registrovanim subjektom;
- fizičko lice koje posredno ili neposredno ima preovlađujući uticaj na vođenje poslova i donošenje odluka;
- fizičko lice, koje registrovanom subjektu posredno obezbedi ili obezbeđuje sredstva i po tom osnovu bitno utiče na donošenje odluka organa upravljanja registrovanog subjekta prilikom odlučivanja o finansiranju i poslovanju;
- fizičko lice koje je osnivač, poverenik, zaštitnik, korisnik trasta ako je određen, a ako korisnik nije određen krug lica u čijem je interesu trast ustanovljen, kao i lice koje ima dominantan položaj u upravljanju trastom, odnosno u pravnom odnosu sličnom trastu;
- fizičko lice koje je osnivač, korisnik fondacije, odnosno zadužbine ako je određen, a ako korisnik nije određen krug lica u čijem interesu je fondacija, odnosno zadužbina osnovana, kao i članovi organa fondacije, odnosno zadužbine.
Izuzetno, ako nije moguće odrediti fizičko lice iz tačke (1)-(3) na način kako je to propisano Zakonom, kao i u slučaju kada su preduzete sve razumne radnje i mere kako bi se odredio stvarni vlasnik, a uprkos tome nije određen stvarni vlasnik, stvarni vlasnik Registrovanog subjekta je fizičko lice koje je registrovano za zastupanje, odnosno koje je registrovano kao član organa upravljanja tog subjekta.
Ukoliko se kao stvarni vlasnik registruje strano lice potrebno je da se evidentira i kopija strane lične karte ili pasoša.
- Provera tačnosti i ažurnosti evidentiranih podataka
Prema članu 9. Zakona registrovani subjekt, odnosno ovlašćeno lice dužno je da izvrši proveru tačnosti i ažurnosti evidentiranih podataka o stvarnom vlasniku u roku od godinu dana od dana poslednjeg evidentiranja podataka o stvarnom vlasniku, odnosno od dana poslednje potvrde tačnosti i ažurnosti evidentiranih podataka o stvarnom vlasniku i da u daljem roku od 30 dana potvrdi tačnost i ažurnost evidentiranih podataka o stvarnom vlasniku.
- Lista registrovanih subjekata koji nisu izvršili evidentiranje stvarnih vlasnika
Agencija za privredne registre sačinjava i objavljuje na svojoj internet stranici (portalu) listu registrovanih subjekata koji ne izvrše evidentiranje stvarnog vlasnika u Centralnu evidenciju u roku od 30 dana od dana osnivanja, odnosno od dana brisanja stvarnog vlasnika iz Centralne evidencije, kao i postojećih registrovanih subjekata koji do dana početka primene ovog zakona nisu u Centralnoj evidenciji evidentirali podatke o stvarnom vlasniku.
Lista sadrži i podatke o postojećim registrovanim subjektima koji u roku od 60 dana od dana početka primene ovog zakona ne izvrše učitavanje dokumenata na osnovu kojih je stvarni vlasnik određen.
Registrovani subjekti sa liste svrstavaju se u kategoriju visokog rizika u smislu zakona kojim se uređuje sprečavanje pranja novca i finansiranja terorizma.
Odricanje od odgovornosti: Tekst u prilogu šalje se kao opšte uputstvo i ne predstavlja pravni savet. Copyright Cvetkovic, Skoko & Jovicic 2025.