Narodna Skupština Republike Srbije usvojila je 6. decembra 2019. godine set zakona o izmenama i dopunama zakona koji regulišu poresku oblast, među kojima se nalaze: Zakon o izmenama i dopunama Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji, Zakon o izmenama i dopunama Zakona o porezima na imovinu i Zakon o izmenama i dopunama Zakona o porezu na dobit pravnih lica, a koji su objavljeni u Službenom glasniku Republike Srbije broj 86 od 6. decembra 2019. godine.
I ZAKON O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O PORESKOM POSTUPKU I PORESKOJ ADMINISTRACIJI
Zakon o izmenama i dopunama Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji (u daljem tekstu: „Izmene ZPPPA“) je stupio na snagu 14. decembra 2019. godine. Osnovni razlog za donošenje Izmena ZPPPA je dalje pojednostavljenje poreskog postupka i poboljšanje elektronske komunikacije između nadležnih poreskih organa i poreskih obveznika.
Najznačajnije novine koje donose Izmene ZPPPA su sledeće:
1) Izmene u pogledu dodeljivanja i privremenog oduzimanja PIB-a
Izmenama ZPPPA se predviđa izuzetak od obaveznog utvrđivanja (ne)postojanja poreskih obaveza pre dodeljivanja PIB-a za osnivače i članove koji su stekli procentualno zanemarljiv udeo u privrednim društvima. Predviđeno je da ako je pravno lice, preduzetnik ili fizičko lice osnivač zadruge, fonda, fondacije, udruženja, privredne komore, drugog pravnog lica, kao i privrednog društva sa udelom manjim od 5%, Poreska uprava dodeliće PIB bez utvrđivanja dospelih a neizmirenih poreskih obaveza po osnovu javnih prihoda tih lica.
Osim toga, predviđeno je da u slučajevima privremenog oduzimanja PIB, Poreska uprava može rešenjem izreći privremenu meru zabrane registrovanja sticanja udela ili akcija u privrednim subjektima, odnosno osnivanja novih privrednih subjekata, osnivačima sa udelom većim od 5% u privrednim subjektima kojima je privremeno oduzet PIB, za vreme dok traje privremeno oduzimanje PIB-a. Ovo privremeno oduzimanje se registruje u Agenciji za privredne registre.
2) Izmene u pogledu dostavljanja akata Poreske uprave
Izmenama Zakona je omogućeno poreskom organu da akte koje donese u poreskom postupku dostavi poreskim obveznicima u elektronskom obliku, preko portala Poreske uprave, kao i radi informisanja poreskog obveznika preko jedinstvenog elektronskog sandučeta. Poreski akti se dostavljaju fizičkim licima u elektronskom obliku ukoliko su isti saglasni s tim načinom dostavljanja.
U slučaju dostavljanja poreskog akta u elektronskom obliku preko portala Poreske uprave, isti se smatra dostavljenim danom postavljanja na portal Poreske uprave.
3) Izmene u pogledu prethodnih mera obezbeđenja naplate poreza
Izmenama ZPPPA su proširene mogućnosti Poreske uprave u vezi sa prethodnim merama obezbeđenja naplate poreza, te sada, pored postojeće zabrane raspolaganja pokretnim i nepokretnim stvarima, Poreska uprava može ustanoviti i zabranu raspolaganja i opterećenja novčanih sredstava na poslovnim računima obveznika, novčanim i nenovčanim potraživanjima, kao i zabranu raspolaganja i opterećenja sredstava na tekućim računima i štednim ulozima.
II ZAKON O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O POREZIMA NA IMOVINU
Zakon o izmenama i dopunama Zakona o porezima na imovinu (u daljem tekstu: „ Izmene ZPI“) stupio je na snagu 1. januara 2020. Izmene ZPI-a su usvojene kao posledica potrebe smanjivanja administriranja u vezi sa prometom nepokretnosti, što treba da doprinese uprošćavanju upravnog postupka, kao i u cilju pravno-tehničkog usaglašavanja pojedinih odredaba. Najvažnije novine koje donose Izmene ZPI su sledeće:
Počev od 01. januara 2020. godine, obveznici poreza na nasleđe, poklon i prenos apsolutnih prava, kao i obaveznici poreza na imovinu koji ne vode poslovne knjige, više nemaju obavezu da podnose poreske prijave za utvrđivanje poreza po tim osnovima, kad navedene poreske obaveze nastaju po osnovu isprave koju je sastavio, overio ili potvrdio javni beležnik (ako danom sastavljanja, overe ili potvrđivanja isprave nastaje poreska obaveza), ili po osnovu odluke javnog beležnika koju isti donosi u vršenju zakonom poverenih ovlašćenja (ako danom pravosnažnosti te odluke nastaje poreska obaveza).
Javni beležnici će u gore navedenim slučajevima isprave/odluke, zajedno sa dugom dokumentacijom/podacima propisanim zakonom, kroz e-šalter dostavljati republičkom organu nadležnom za poslove katastra i jedinici lokalne samouprave za potrebe utvrđivanja poreza na imovinu. Organ za poslove katastra će odmah po prijemu isprava i druge dokumentacije, po službenoj dužnosti, kroz e-šalter iste prosleđivati Poreskoj upravi za potrebe utvrđivanja poreza na nasleđe, poklon ili prenos apsolutnih prava.
Takođe, Izmenama ZPI-a pojednostavljen je postupak kada obveznik poreza za nasleđe i poklon (kad u skladu sa zakonom postoji obaveza podnošenja) podnosi poresku prijavu za nasleđe/poklon za više nepokretnosti koje ne potpadaju pod nadležnost iste organizacione jedinice Poreske uprave (jer se ne nalaze na istoj teritoriji). U navedenom slučaju se podnosi jedna poreska prijava za sve nepokretnosti prema mestu prebivališta, boravišta fizičkog lica, odnosno sedišta pravnog lica, a ne prema mestu nalaženja svake nepokretnosti.
Izuzetno, kad je predmet poklona isključivo nepokretnost, poreska prijava se podnosi poreskom organu nadležnom za teritoriju na kojoj se nalazi nepokretnost koju poreski obveznik prima na poklon.
III ZAKON O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O POREZU NA DOBIT PRAVNIH LICA
Zakon o izmenama i dopunama Zakona o porezu na dobit pravnih lica (u daljem tekstu: „Izmene ZPDPL“) je stupio na snagu 14. decembra 2019. godine, a primenjuje se na utvrđivanje, obračunavanje i plaćanje poreske obaveze počev od 2020. godine, odnosno za poreski period koji počinje u 2020. godini, osim odredbe koja se odnosi na priznavanje rashoda banke, nastalih u vezi sa primenom propisa o konverziji stambenih kredita indeksiranih u švajcarskim francima, koja će se primenjivati na obračun poreza na dobit za 2019. godinu. Najznačajnije novine koje donose Izmene ZPDPL su sledeće:
1) Obaveza izveštavanja po zemljama za članice međunarodne grupe povezanih pravnih lica
Izmenama ZPDPL-a je uvedeno u domaće poresko zakonodavstvo tzv. izveštavanja po zemljama („country by country reporting“), radi usklađivanja sa zahtevima Organizacije za ekonomsku saradnju i razvoj (OECD) odnosno BEPS Akcionog plana 13 koji je donet u cilju sprečavanja erozije poreske osnovice i premeštanja dobiti u zemlje sa niskom ili nepostojećom poreskom stopom.
Naime, izmenama ZPDPL-a predviđeno je da će rezidenti obveznici koji se smatraju krajnjim matičnim pravnim licima međunarodnih grupa povezanih pravnih lica imati obavezu da nadležnom poreskom organu dostave godišnji izveštaj o kontrolisanim transakcijama međunarodne grupe povezanih pravnih lica, koji će sadržati podatke (pregled poreskih jurisdikcija u kojima se nalaze članice grupe, zbir prihoda po jurisdikcijama, broj zaposlenih i sl.) za poslovnu godinu za koju to lice ima obavezu da priprema finansijski izveštaj. Obaveza pripreme godišnjeg izveštaja postojaće počev od 2020. godine, a godišnji izveštaj će se podnositi u roku od 12 meseci od isteka perioda za koji se takav izveštaj priprema.
U tom smislu je Izmenama ZPDPL uvedena definicija međunarodne grupe povezanih pravnih lica i krajnjeg matičnog pravnog lica međunarodne grupe povezanih pravnih lica.
2) Poreski kredit po osnovu poreza po odbitku na usluge koji je plaćen u drugoj državi
Izmenama ZPDPL poreskim obveznicima priznaje se poreski kredit po osnovu poreza po odbitku na usluge koji je plaćen u drugoj državi, u cilju otklanjanja dvostrukog oporezivanja rezidentnih obveznika koji delatnost obavljaju i u inostranstvu.
3) Olakšice za investicione fondove
Uvedene su poreske olakšice za investicione fondove tako da je Izmenama ZPDPL predviđeno da prihod koji rezidentni obveznik, osnovan u skladu sa propisima kojima se uređuju investicioni fondovi, ostvari prodajom imovine po osnovu koje se utvrđuje kapitalni dobitak, ne ulazi u poresku osnovicu, a sami investicioni fondovi ne utvrđuju kapitalni dobitak/kapitalni gubitak u skladu sa zakonom.
Preuzmite PDF bilten: Zakon o ZPPPA, ZPI, ZPDPL
Odricanje od odgovornosti: Tekst u prilogu šalje se kao opšte uputstvo i ne predstavlja pravni savet. Copyright Cvetkovic, Skoko & Jovicic 2019.